Monthly Archives: Ιουνίου 2015

Ἕνα μικρὸ ἄρθρο τοῦ Χρήστου Βακαλόπουλου (1956-1993) γιὰ τὴν Εὐρώπη, τὴ συμμετοχὴ τῆς Ἑλλάδας στὴν Εὐρώπη καὶ γιὰ τὴν ἄποψη τῶν Δυτικῶν γιὰ τὸ Βυζάντιο. Ἀπὸ τὴν καλὴ παλιὰ Σύναξη.

Παρακάτω, παρουσιάζονται μερικὰ ἀποσπάσματα ἀπὸ δυὸ ἔργα τοῦ Μακιαβέλλι. Στὸ πρῶτο ἔργο ἀναφέρεται στὴν «χριστιανικὰ κι ἰταλικὰ βλαβερή ἐπίδραση τοῦ Παπισμοῦ». Ἔπειτα ἐπιχειρεῖ τὴ σύγκριση μεταξὺ παλιᾶς καὶ χριστιανικῆς θρησκείας. Κι ἐνῶ δείχνει ολοφάνερα ὅτι τοῦ ταιριάζει ἡ παλιὰ θρησκεία … Συνέχεια →

Ἡ ρωμέικη Προύσα πολιορκεῖται ἀσφυκτικὰ γιὰ πολλὰ χρόνια, καὶ στὸ τέλος παραδίνεται. Οἱ Τοῦρκοι τοῦ 14ου αἰ. κατέγραψαν τὰ σχετικὰ γεγονότα ὡς ἑξῆς: «Ἦρθε εἴδηση [στοὺς Τούρκους] ὅτι [οἱ Έλληνες τῆς Προύσας] ὑπέφεραν πολὺ ἀπὸ τὴν πείνα καὶ ζητοῦσαν ἀφορμὴ … Συνέχεια →

Θὰ περίμενε κανεὶς ἀπὸ τὰ παιδιὰ αὐτὰ νὰ ἀντιπαθοῦν τὴν ἑλληνικὴ λόγια μουσικὴ παράδοση (καὶ τέτοια εἶναι ἐκτὸς ἄλλων ἡ βυζαντινὴ ἐκκλησιαστικὴ μουσική) καὶ νὰ μὴν τὴν ἐντάσσουν στὶς ἑρμηνεῖες τους. Ἀλλὰ κάτι τέτοιο δὲν γίνεται. Ἀπὸ ὅσο ἔχω ἀκούσει, … Συνέχεια →

Ἡ Ἑλλάδα, ἀλλὰ ὄχι ὑπὸ τὴν ἔννοια τῆς ἰσότιμης συμμετοχῆς. Ἀλλὰ μὲ τὴν ἔννοια τῆς κατοχῆς, ὅπως ἀνήκουν στὸν ἀναγνώστη τὰ παπούτσια καὶ οἱ καρέκλες του: ἀνήκουμε στὴ Δύση, ἡ Δύση κατέχει τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν κάνει ὅ,τι θέλει. Ὅ,τι … Συνέχεια →

  Αριστερά: Ὁ Καλογιάννης  ἢ Σκυλογιάννης, Βούλγαρος ἡγεμόνας, μὲ τὴ σύζυγό του. Δεξιά: ὁ Ἅι Δημήτρης θανατώνει τὸν Σκυλογιάννη, ποὺ τόλμησε νὰ πολιορκήσει τὴ Θεσσαλονίκη (βουλγαρικὴ εἰκόνα).  

  ‘A    

Βυζαντινοὶ πολυτελεῖς δίσκοι. Χρειάστηκαν πολλοὶ  Ἄβαροι καὶ Σλάβοι νὰ ρημάζουν τὴ χερσόνησου τοῦ Αἵμου, καὶ –ταυτόχρονα– πολλοὶ Πέρσες νὰ καταστρέφουν πόλεις στὴ Μ. Ἀσία, γιὰ νὰ σταματήσει ἡ παραγωγὴ καὶ νὰ μποῦμε στοὺς Σκοτεινοὺς Αἰῶνες (β’ μισὸ 7ου – ἀρχὲς … Συνέχεια →

Κάτι ἤξερε ὁ Κονδύλης κι ἔβλεπε καουμπόικα.

Μὲ ἕνα πολὺ ἁπλὸ τρόπο. Δὲν τὸ ἔλυσαν. Ὁ Πολύβιος γράφει γιὰ τὴν ὑπογεννητικότητα στὴν ἐποχή του (2ος αἰ. π.Χ): Ἱστορίες, 6, 38 «Ἔφτασε ὁ καιρὸς σήμερα στὴν Ἑλλάδα νὰ ὑπάρχει ἀρνησιπαιδία καὶ ὀλιγανθρωπία, ἐξαιτίας τῆς ὁποίας οἱ πόλεις ἐρημώθηκαν … Συνέχεια →

Χρήσιμος μύθος τοῦ Αἰσώπου, ὅσον ἀφορᾶ τὴν πίστη πολλῶν Νεοελλήνων στὴν ἀποτελεσματικότητα τοῦ διαλόγου μὲ τὴ Γερμανία /τὴν Ε.Ε.  «Ὑπὲρ τῆς Εὐρώπης», βάσει τῶν ἀξιῶν της, καὶ τὴν ἐλπίδα ὅτι θὰ λάμψει ἡ Ἀλήθεια, τὸ Δίκαιο καὶ ἡ (μία) Ἠθική: … Συνέχεια →

Εἶναι γνωστὴ ἡ ἀκράδαντη πεποίθηση ὅλων ὅτι οἱ Βυζαντινοὶ δὲν γελοῦσαν, δὲν τραγουδοῦσαν καὶ δὲν χόρευαν. Αὐτὴ ἡ πεποίθηση δὲν πρόκειται νὰ ἀλλάξει ὅσες ἀποδείξεις φέρει κάποιος γιὰ τὸ ἀντίθετο, ἐρευνητὴς καὶ μή. Γιὰ τὴν ἀδυναμία νὰ ἀλλάξουν τὰ μυαλὰ … Συνέχεια →

Κι ἐγὼ μένω Εὐρώπη. Γενικά, ὅταν λένε Εὐρώπη ἐννοοῦν -ἀποδεχόμενοι πλήρως τὴν εἰκόνα τῆς δυτικῆς Εὐρώπης γιὰ τὸν ἑαυτό της- ἀποκλειστικὰ τὴν δυτικὴ Εὐρώπη, «ἐκεῖ ποὺ τελειώνουν οἱ γοτθικοὶ ναοί». Ἔστω. Ἀλλὰ σ’ αὐτὴν τὴν πετσοκομμένη Εὐρώπη μοῦ ἀρέσει αὐτό: … Συνέχεια →

Ἀντίθετα πρὸς τὴν αὐτοεκπληρούμενη προφητεία τῶν ἐχθρῶν τῆς παράδοσης, πὼς οἱ φίλοι τῆς παράδοσης εἶναι πολιτικὰ συντηρητικοί (μαζὶ μ’ αὐτοὺς κι οἱ καλλιτέχνες φίλοι τῆς παράδοσης, οἱ ὁποῖοι θεωροῦνται ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς τῆς παράδοσης ὡς ἐθνικιστὲς κι ὄχι καλλιτέχνες), ὁ … Συνέχεια →

  Ἡ προσωποποίηση τῆς πόλης μὲ μιὰ γυναίκα (ποὺ ταυτίζεται ἐνίοτε μὲ τὴν Τύχη της πόλης) ἡ ὁποία φορᾶ ὡς διάδημα τὰ τείχη τῆς πόλης εἶναι μια ἑλληνικὴ συνήθεια, ποὺ ἀνιχνεύεται ἀπὸ τουλάχιστον τὰ ἑλληνιστικὰ χρόνια. Ἡ Τύχη τῆς Ἀντιόχειας … Συνέχεια →

Πᾶ νὰ πεῖ ἀφανισμὸς κάθε ἀναφορᾶς σὲ κάποιον, ἐξαφάνιση τῆς μνήμης του -ὡς βιολογικὴ παρουσία ἔχει ἤδη ἐξοντωθεῖ. Κλασικὴ ρωμαϊκὴ συνήθεια Ὅπως ὁ μικρὸς Γέτας (ἐκεῖ μὲ τὸ σβησμένο πρόσωπο), τοῦ ὁποίου τὴ μνήμη ὁ μετέπειτα αὐτοκράτορας Καρακάλλας -φτυστὸς ἡ … Συνέχεια →

Ἕνας διοικητὴς (ὑπαρχίας ἢ ἐπαρχίας) τοῦ 4ου αἰώνα, ἀξιωματοῦχος τοῦ Μ. Κωνσταντίνου. Οἱ ρυτίδες εἶναι ἀπαραίτητες σύμφωνα μὲ τὴν αἰσθητικὴ τῆς τέχνης τῆς ἐποχῆς, ὥστε νὰ καταδειχθεῖ ἡ ἔγνοια καὶ ἡ φροντίδα τοῦ ἀπεικονιζόμενου προσώπου γιὰ τὸ κοινὸ καλό καὶ … Συνέχεια →

…καὶ παραγγέλνω παγωτό, καὶ ἡ σερβιτόρα μὲ κοιτᾶ στὰ μάτια καὶ μοῦ ἀπαντᾶ: – Θὰ ἔχουμε Γκρέξιτ.

Πολλοὶ στὴν Ἑλλάδα ἢ τὸ ἐξωτερικὸ ἀναρωτιοῦνται πρὸς τί τὸ μίσος κι ὁ ἀλληλοσπαραγμὸς μὲ τοὺς Τούρκους, καὶ γιατί δὲν ἀναγνωρίζουμε καὶ δὲν σεβόμαστε τὴν τουρκοϊσλαμικὴ κληρονομιὰ καὶ παράδοση στὰ Βαλκάνια. Μεγάλο τὸ ζήτημα. Ἐπιγραμματικά, καὶ χρησιμοποιώντας ἐπιχειρήματα ἀπὸ τὴν … Συνέχεια →

Γιὰ τὶς παραπάνω τοιχογραφίες ἡ Ann Wharton Epstein εἶχε ὑποστηρίξει ὅτι συνιστοῦν ἔνδειξη τοῦ προγράμματος ἐπιβολῆς τοῦ ἐξελληνισμοῦ στὴν περιοχή. Βέβαια, ὅπως εἶναι γνωστό, ἡ περιοχὴ εἶχε ἤδη μεικτὸ πληθυσμό (ντόπιους Ρωμιούς, Ρωμιοὺς ποὺ μετέφερε παλαιότερα ἀπὸ τὴ Λάρισα ὁ … Συνέχεια →

Μὲ ἀφορμὴ ἕνα ἄρθρο τοῦ Κ. Κουτσουρέλη: Τὸ πιὸ κωμικὸ εἶναι ὅτι φανατικοὶ «δημοτικιστὲς» ἀσχολοῦνται μὲ τὴν διόρθωση τῆς «καθαρεύουσας» ποὺ διάφορος κόσμος χρησιμοποιεῖ, καὶ ἐπισημαίνουν μὲ χαιρέκακη συχνά διάθεση, τὰ λάθη στὴ χρήση της προκειμένου νὰ περάσουν τὴ γραμμή … Συνέχεια →

«Υπήρξε πράγματι στην Οθωμανική αυτοκρατορία ένα Byzance après Byzance, αλλά σε ό,τι χειρότερο και εξευτελιστικώτερο για τον άνθρωπο και την αξιοπρέπειά του, όχι στις υψηλότερες πολιτιστικές αξίες και στα πνευματικά του επιτεύγματα. Η Τουρκοποίηση κατέστρεψε τον νεοκλασσικισμό και την πρώιμη … Συνέχεια →

Ψηφιδωτὸ πάνω σὲ ψηφιδωτό. Αἰῶνες πάνω σὲ αἰῶνες.

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/27844167.asp Ὁ Ἐρντογὰν εἶπε ὅτι τὰ ὀθωμανικὰ εἶναι γλώσσα τῆς φιλοσοφίας ἐνῶ τὰ τουρκικὰ («κεμαλικὰ») δὲν εἶναι, καὶ ἀντιδρώντας στὴν ἄποψη αὐτὴ ἡ ἑλληνικῆς καταγωγῆς καθηγήτρια τουρκικοῦ πανεπιστημίου İoanna Kuçuradi ὑποστηρίζει ὅτι γίνεται φιλοσοφία στὰ τουρκικά. Ἀλίμονο -ἄλλωστε, τόσοι φιλόσοφοι … Συνέχεια →

(Α) ἐνθάδε λυπὸν ἐκοιμήθει τὼν γλυκοὶν κ(αὶ) ἀργὸν ὕπνον ἡ δούλι τοῦ θ(εο)ῦ Καλή, σύμ- βειως γεγωνῶσα Ἁδριανοῦ βασι- ληκοῦ προτοσ- σπαθαρίω , μηνὶ Ἰανουαρίου. (Β) ἐτελεύτησεν ὁ δοῦλ- ος τοῦ θ(εο)ῦ Κάληστος μοναχὸς πάσχον ἐκ τῆς κεφαλῆς αὐ- τοῦ· … Συνέχεια →

Ἀπὸ μιὰ ἐπιστολὴ τοῦ Λένιν στὸν ἐπίτροπο γιὰ τὴν παιδεία Λουνατσάρσκυ, ὁ ὁποῖος μετὰ τὸν ἐμφύλιο πόλεμο πρότεινε τὴν ἀντικατάσταση τοῦ κυριλλικοῦ ἀλφαβήτου μὲ τὸ λατινικό: “Αν ξεκινήσουμε να υλοποιούμε, απερίσκεπτα, ένα νέο αλφάβητο, ή να εισαγάγουμε βεβιασμένα το λατινικό, … Συνέχεια →

«…Ὁ Δέκιος ἔδιωξε καὶ πάλι τὸν Ἀντιγένη. Κι απόμεινε μόνος, νὰ κοιτάζει τὴ νύχτα ξανά. Καὶ πέρασε τότε μπροστά στὰ μάτια του μιὰ ἄσπρη φτερούγα, καμωμένη ἀπὸ φῶς χρυσὸ καὶ γαλάζιο. Κ’ ἦταν ὁ Χριστὸς ἡ φτερούγα. Κι ἁπλώθηκε κι … Συνέχεια →

«Ἡ ΜΑΓΕΙΑ τῆς πραγματικότητας«, «ἡ ΠΟΙΗΣΗ τῆς ἐπιστήμης» καὶ οὕτω καθεξῆς. Σὲ λίγο, δὲν θὰ διαβάζουμε ποίηση, θὰ διαβάζουμε ἐπιστήμη. Καὶ θὰ τραγουδιέται: πῆγα σὲ μάγισσες ἐπιστημόνισσες, σὲ χαρτορίχτρες βιολόγες, νὰ δῶ ποῦ γύριζες ὅλες τὶς νύχτες. Τί ἀντίστοιχο μπορεῖ … Συνέχεια →

Κ. ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ: «Ἕνας σχεδὸν ἄγνωστος σήμερα ἀλλὰ σημαντικὸς Γερμανὸς κοινωνιολόγος καὶ φιλόσοφος του XIXου αἰ. (λέω ἄγνωστος γιατὶ πολλοὶ τὸν παπαγαλίζουν ἀλλὰ ἐλάχιστοι τὸν καταλαβαίνουν), λεγόμενος Κάρολος Μάρξ, ἔγραφε στὸ Κεφάλαιο ὅτι ἡ πραγματικὴ κοινωνικο-οἰκονομικὴ βάση τῆς ἀρχαίας δημοκρατικῆς πολιτείας … Συνέχεια →

Ἕνα γνωστὸ ζήτημα σχετικὰ μὲ τὴν ἑλληνικὴ Ἀρχαιότητα συνιστᾶ ἡ καπηλεία της ἀπὸ τὸ Ναζισμὸ καὶ τὴν ἀκροδεξιά. Ὅπως διάφοροι, ἔτσι κι οἱ χιτλερικοὶ καὶ οἱ φασίστες ἐπιδίωξαν νὰ βροῦν ἰδεολογικοὺς προγόνους στὴν Ἀρχαιότητα γιὰ νὰ δείξουν πόσο μακρὰ προϊστορία ἔχει … Συνέχεια →

Πυθαγόρειον Όταν από το σώμα έξω βγει το φως το πρώτο θ’ αντικρύσει η ψυχή το καθαρότατο. Μα αν το φως αυτό δεν το συνήθισε όσο βρισκόταν στην ανθρώπινη ζωή αποτραβιέται θαμπωμένη και ζητεί φως σκοτεινότερο. Και κατεβαίνει όλο και … Συνέχεια →

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΒΙΤΗΣ, «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» Καθένας πρέπει νά ‘χει Τὴν σκλαβιά του νὰ μάχεται, Ἕνα ἄστοργο καιρὸ νὰ ροκανίζει Τὰ κόκαλά του Καὶ μιὰν ἀγάπη ἀκούραστη Νὰ λαδώνει τὶς κλειδώσεις του. Καὶ μὴ ρωτᾶτε πιὸ πολλά. Μὴν περιμένετε τίποτ’ ἄλλο.

Εἶναι σαφὲς ὅτι κάθε συνομιλητὴς προσδιορίζεται ἀπὸ τὸ παρελθὸν καὶ τὴν προέλευσή του. Ὅσο ὅμως κι ἂν ἀληθεύει ὅτι ὁ καθένας δέχεται νὰ συζητήσει (ἢ δὲν δέχεται νὰ συζητήσει) μὲ τὸν Χ γιὰ τὸ Ψ θέμα ἐπειδὴ ἔχει συγκεκριμένη διανοητικὴ κ.λπ. … Συνέχεια →