«Ἡ διαπίστωσις τῆς καταπτώσεως»

[…] Τὸν ἑλληνικὸν λαόν, κατὰ τὰ μεταπολεμικὰ ἔτη, διακρίνει ἔλλειψις πάσης ἠθικῆς ἐγερσιμότητος…Τὸ πνεῦμα τῆς δουλοφροσύνης, ποὺ ἐκαλλιέργησε ἡ Τετάρτη Αὐγούστου· τὸ αἴσθημα τῆς φοβίας, ποὺ ἐδημιούργησε ἡ Κατοχή, μὲ τοὺς τραμπουκισμοὺς καὶ τὰς βαναυσότητας τόσον τῶν «προασπιστῶν τῆς τάξεως» ὅσον καὶ τῶν «λαϊκῶν ἀπελευθερωτῶν»· ὁ ἰδεολογικὸς γεροντοκορισμός, ποὺ ἐνέπνευσε τὸ ἀντεπαναστατικὸν καθεστὼς τοῦ 1945· ὁ τραυματισμὸς τῆς ἐννοίας τῆς δικαιοσύνης, ποὺ ἐπῆλθε μὲ τὰς ἐξωφρενικὰς ἀποφάσεις τῶν στρατοδικείων κατὰ τὸν Ἐμφύλιον Πόλεμον· οἱ οἰκτροὶ τεμενάδες ἀπέναντι τῶν ξένων, κατὰ τὰ ἔτη ποὺ ἐπηκολούθησαν, ὅλ’ αὐτὰ συνέτειναν εἰς τὸ νὰ κατέλθῃ ὁ ἑλληνικὸς λαὸς ἐκεῖ ὅπου κατῆλθε.

Ἡ διαπίστωσις τῆς καταπτώσεώς του δὲν ἀποτελεῖ, ὀφείλω νὰ διευκρινίσω, κατηγορίαν στρεφομένην ἐναντίον του· ἀλλ’ ἀποτελεῖ   δ ε δ ο μ έ ν ο ν,   ἀπὸ τὴν σαφῆ ἐπίγνωσιν τοῦ ὁποίου θὰ ὤφειλαν νὰ ξεκινήσουν, διὰ νὰ δημιουργήσουν κάτι καλύτερον, κάποιοι πού, ἐνῶ θὰ ἠρνοῦντο κατηγορηματικῶς τὴν ἐξευτελιστικὴν ἐτικέτταν τοῦ «ἐθνικόφρονος»,   θ’   ἀ γ α π ο ῦ σ α ν   ἀ λ η θ ι ν ὰ   τὸν Τόπο αὐτό.

Φαῖδρος Μπαρλᾶς, «Κρίσεις ἀπὸ μιὰ συζήτηση γιὰ τὸ τί φταίει;», Ἅπαντα, σσ. 287-288