Ἕως τώρα, ἡ Τουρκία ἔδειξε ὅτι δυὸ ἀντιλήψεις εἶναι ἐσφαλμένες. Ὅτι ἔχει ἀπομονωθεῖ ἀπὸ τὴ Δύση καὶ ὅτι εἶναι μέλος τῆς εὐρασιατικῆς συμμαχίας τοῦ Κακοῦ.
Ἂν ἡ ρωσικὴ εἰσβολὴ ἕνωσε τὴ Δύση ἐναντίον τοῦ Πούτιν, στὴν ἀγώνα τὸν καλὸ κανεὶς δὲν περισσεύει. Εἰδικά, ἡ Τουρκία, ποὺ κατέχει θέση «κέντρου τοῦ κόσμου», σαφῶς πολυτιμότερη ἀπὸ τὴν ἑλληνική, γεγονὸς ποὺ ὡς πρὸς τὶς πολιτικὲς συνέπειές του μόνο μὲ σκληρὸ ἑλληνικὸ μόχθο θὰ μποροῦσε νὰ ἀντιστραφεῖ. Πράγματι, ἕως πρόσφατα ὑπῆρχε μιὰ τάση ἐχθρότητας πρὸς τὶς συμβολικὲς τάσεις αὐτονόμησης τοῦ Ἐρντογάν. Ὡστόσο οἱ τσιρίδες τοῦ Μακρὸν κατὰ τῆς ἰσλαμιστικῆς Τουρκίας σίγησαν μπροστὰ στὸ δέος γιὰ τὴ χρησιμότητα τῆς Τουρκίας. Οἱ ΗΠΑ ἀρχικὰ παρακάλεσαν τὴν Τουρκία νὰ πετάξει τοὺς Σ-400 καὶ μετὰ πρότειναν νὰ τῆς δώσουν Φ-35 ἂν στείλει στὴν Οὐκρανία τοὺς Σ-400. Εἶναι σίγουρο ὅτι κάποιος συμβιβασμὸς θὰ βρεθεῖ, ποὺ θὰ ἀφήσει τὴν Ἑλλάδα ξεκρέμαστη. Φυσικά, κανεὶς δὲν πρόκειται νὰ ἐπιβάλει κυρώσεις στὴν Τουρκία γιὰ τὴν κατοχὴ ἐδάφους ξένων κρατῶν (Συρία, Κύπρος). Ἡ ἀμέριση ὑποστήριξη τῶν Ἑλλήνων στὴν Οὐκρανία ἐξαρχῆς ἔχει πάρει τὴ σημασία τῆς ὑποστήριξης πρὸς τὶς ΗΠΑ κι ὄχι τὴ σημασία τῆς ἀφορμῆς νὰ στριμώξουμε τὴν Τουρκία καταγγέλοντάς την διεθνῶς παντοῦ ἢ ἐπιβάλλοντάς της κυρώσεις. Ὁ Μητσοτάκης ὑποστηρίζει τὶς κυρώσεις κατὰ τῆς Ρωσίας ἀλλὰ ἀρνεῖται νὰ ἐπιβάλει κυρώσεις στὸν ἐχθρό μας, καὶ ἀρνεῖται νὰ ζητήσει ἀπὸ τὶς ΗΠΑ καὶ τὴν Ε.Ε. νὰ ἐπιβάλουν κυρώσεις στὴν Τουρκία. Ὅσο φρικτὸ θὰ φαινόταν στὴν οὐκρανόφιλη συμμαχία νὰ πήγαινε στὴ Μόσχα ὁ Μητσοτάκης σὲ φιλικὸ γεῦμα μὲ τὸν Πούτιν ἐνῶ λαμβάνει χώρα ἡ ρωσικὴ εἰσβολή, τὸ ἴδιο φρικτὸ φαίνεται σὲ ἐμᾶς ἕνα ταξίδι στὴν «Ἰστανμποὺλ» ἐνῶ λαμβάνει χώρα ἡ τουρκικὴ κατοχὴ τῆς Κύπρου. Τὰ ἐπιχειρήματα ὑπὲρ τῆς κραυγαλέας ὑποστήριξης τῆς Οὐκρανίας, τὰ ὁποῖα πράγματι θὰ μποροῦσεν νὰ ἔχουν ἐθνικὴ δικαιολόγηση ὑπὸ προϋποθέσεις, ἔχουν ἀκυρωθεῖ ἐν τῇ γενέσει τους. Εἶναι ἄλλο πράγμα ἡ ἀντικειμενικὴ ὕπαρξη ἀντίθετων συμφερόντων μὲ τὴ Ρωσία καὶ ἄλλο ἡ ἐπιθετικὴ ἐχθρότητα πρὸς αὐτὴν πέρα ἀπὸ κάθε ἔννοια ἐθνικοῦ συμφέροντος. Ἡ Ἑλλάδα θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχει τὴ λογικὴ τοῦ Ἐνδιάμεσου Χώρου (χωρίς, φυσικά, τὴν Τουρκία), ὅπως ἦταν πάντα ἕνα ἀνεξάρτητο σημεῖο συνάντησης τῶν πολιτισμῶν, καὶ ὄχι νὰ ἀφήνει τὸ ρόλο αὐτὸ στὴν Τουρκία. Καὶ ἡ Τουρκία καταδίκασε τὴ ρωσικὴ εἰσβολή, ἀλλὰ ὄχι μὲ ὕφος κάποιου ποὺ ἐνῶ κάνει κήρυγμα ἠθικῆς ἀπὸ καθέδρας, καὶ κομπάζει κατὰ «τραμπιστῶν» καὶ «πουτινιστῶν», στὴν πραγματικὴ ζωὴ φοβᾶται ἢ θεωρεῖ μὴ εὐγενικὸ τὸ νὰ ἐπιβάλει κυρώσεις στὸν νο 1 ἐχθρὸ τῆς πατρίδας του.
Ἂν ἡ Τουρκία εἶχε ἀπομονωθεῖ, δὲν θὰ φιλοξενοῦσε συναντήσεις μεταξὺ τῶν ἐμπολέμων. Τέτοια φιλοξενία ὑποδηλώνει ὄχι ἀπομόνωση ἀπὸ τὴ Δύση ἀλλὰ ἀποδοχή της ἀπὸ Δύση καὶ Ἀνατολή, ἀνοχὴ καὶ ἀπὸ τοὺς δύο ἐμπολέμους. Ὅπως ἡ Ἑλλάδα διοργάνωνε κατὰ τοὺς γιουγκοσλαβικοὺς πολέμους συναντήσεις τῶν ἐμπολέμων. Θὰ μποροῦσε ἡ Ἑλλάδα, ποὺ τσιριδοκοπᾶ κατὰ τῆς Ρωσίας ἀλλὰ ὄχι καὶ κατὰ τῆς Τουρκίας, νὰ ἐμπνεύσει στοὺς ἐμπόλεμους τῆς Οὐκρανίας ἐμπιστοσύνη ὥστε νὰ συζητήσουν σὲ ἑλληνικὸ ἔδαφος;
Ἡ Τουρκία δὲν εἶναι οὔτε μὲ τὴ Δύση οὔτε μὲ τὴ ρωσοκινεζικὴ συμμαχία ποὺ λέγεται «Εὐρασιανισμός». Εἶναι ὁ «Ἐνδιάμεσος Χῶρος» τοῦ Ἰσλάμ, δὲν ψάχνει προστάτες νὰ κουκουλωθεῖ κάπου δίνοντας λευκὴ ἐπιταγὴ σὲ αὐτούς. Προστάτες ἔχουν μόνον οἱ πόρνες καὶ τὰ ἀνήλικα. Μπορεῖ νὰ ἐλίσσεται χωρὶς φόβο, χωρὶς ἐνοχές, χωρὶς συνέπειες. Ἂν τελικὰ ἡ Τουρκία ξαναμπεῖ στὸ δυτικὸ μαντρὶ κι ἐπιλέξει νὰ ἐναντιωθεῖ φανατικὰ στὴν Ρωσία, θὰ τὸ κάνει χωρὶς ψυχολογικὰ δράματα, χωρὶς ἐκδυτικισμό, καὶ χωρὶς τιμωρία, καὶ θὰ τὸ κάνει ἔχοντας λάβει πολὺ συγκεκριμένα ὑλικὰ ἀνταλλάγματα. Εἴτε σὲ ἐπίπεδο χαλαρότητας εἴτε σὲ ἐπίπεδο ποὺ τῆς βάζουν τὸ μαχαίρι στὸ λαιμὸ νὰ διαλέξει, θὰ κερδίζει. Κατὰ τῆς ναζιστικῆς Γερμανίας στράφηκε κατὰ τὸ τελευταῖο δευτερόλεπτο τοῦ Β΄ Παγκοσμίου.
Τὴν προηγούμενη φορὰ ποὺ ἡ Τουρκία μπῆκε στὸ ἀντιδυτικὸ στρατόπεδο (1914-1939), ἦταν ἡ χρυσὴ εὐκαιρία γιὰ τὴν Ἑλλάδα, ποὺ χάθηκε. Ἀλλὰ γιὰ νὰ ξαναέχουμε χρυσὴ εὐκαιρία, θὰ πρέπει πρῶτα ἡ Τουρκία νὰ μπεῖ ὁριστικὰ (στὴ φάση αὐτή) στὸ ἀντιδυτικὸ στρατόπεδο, καὶ μόνο μετὰ ἀπὸ αὐτὸ ἡ Ἑλλάδα νὰ ἀντιδράσει ἐπιλέγοντας κι αὐτή, τὸ ἀντίπαλο, δυτικό, στρατόπεδο. Νὰ μὴν δηλώσει φανατικὰ τὸ στρατόπεδό της προτοῦ ἡ Τουρκία διαλέξει τὸ ἀντίπαλο στρατόπεδο. Δηλαδή, δὲν ἔχει σημασία ποῦ ἀνήκει ἡ Ἑλλάδα, ἀρκεῖ νὰ βρίσκεται στὸ ἀντίθετο στρατόπεδο μὲ τὴν Τουρκία, ὥστε νὰ μὴ θυσιάζονται τὰ ἑλληνικὰ συμφέροντα γιὰ χάρη τῶν «συμμαχικῶν» (καί, φυσικά, τὸ ἀντίπαλο τῆς Τουρκίας στρατόπεδο νὰ μὴν εἶναι ἀνθελληνικό). Ὄχι ὅτι εἶναι ἀναπόφευκτο ἡ Ἑλλάδα νὰ θυσιάζει συμφέροντα ἐὰν βρίσκεται στὸ ἴδιο στρατόπεδο μὲ τὴν Τουρκία, ἀλλὰ ξέρουμε τοὺς Ἕλληνες πολιτικοὺς καὶ τὸ λαὸ ποὺ τοὺς ψηφίζει, ξέρουμε πόσο τὰ ἑλληνικὰ συμφέροντα θυσιάστηκαν ἀπὸ πολιτικοὺς καὶ λαὸ μετὰ τὸ 1945/9. Σὲ γενικὲς γραμμές, μιὰ ἐχθρικὴ Τουρκία συμφέρει περισσότερο ἀπὸ μιὰ συμμαχική. Πάντως, οἱ ἀπόψεις περὶ ἀντιτουρκικῆς Δύσης εἶναι εὐσεβεῖς πόθοι. Δὲν ἰσχύουν.
Ἡ «καστοριαδικὴ» τρέλα τῆς σύγκρουσης τῶν πολιτευμάτων.
Τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ καθεστὼς τῆς Τουρκίας εἶναι πάντα αὐταρχικὸ δὲν συνεπάγεται ἀναγκαστικὰ ὅτι ἡ χώρα αὐτὴ θὰ συμμαχήσει πολιτικὰ μὲ ἄλλα αὐταρχικὰ κράτη σχηματίζοντας μιὰ συμμαχία τοῦ Κακοῦ καὶ τῆς Δικτατορίας. Αὐτὸ ἀποδεικνύεται ἀπὸ ἕνα ἄλλο γεγονός, ὅτι ἡ δημοκρατικὴ Δύση διατηρεῖ ἄριστες σχέσεις μὲ μὴ δημοκρατικὰ κράτη ἐκτὸς Δύσης. Δὲν εἶναι ἀνάγκη, ὅπως τὸ ἀφήγημα τὸ δῆθεν ὑπερασπιστικὸ τῆς ὑπαρκτῆς δημοκρατίας, νὰ δημιουργηθοῦν στὸν πλανήτη δύο ἀντίπαλα στρατόπεδα μὲ κριτήριο τὴν αὐταρχικότητα ἢ τὶς δημοκρατικὲς ἐλευθερίες. Οὔτε φυσικὰ οἱ αὐταρχικὲς πλανητικὲς δυνάμεις ἀρνοῦνται νὰ συνεργαστοῦν μὲ «δημοκράτες» σὲ ἐπιμέρους τομεῖς. Οἱ Σταυροφόροι τῆς Δημοκρατίας συγχέουν τὸ ἐπίπεδο τοῦ πολιτεύματος μὲ τὸ ἐπίπεδο τῶν διεθνῶν σχέσεων.
Ὑποψιάζεται κανεὶς εὔκολα ποιὰ θὰ εἶναι τὰ ἀνταλλάγματα γιὰ νὰ ἐπιστρέψει τὸ ἄτακτο παιδὶ τῆς Δύσης, ἡ Τουρκία, στὴ Δύση. Νὰ πάρει καὶ κάτι ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα. Τὰ εἶπαν ἐπισήμως οἱ Τοῦρκοι (κι ἂς τὸ ἄφησαν ἀσχολίαστο οἱ ὁπαδοὶ τῆς… δημοκρατίας): Μειονότητες (χαλαρότητα στὸν ἐκτουρκισμό τους;) νησιά (ἀποστρατιωτικοποίηση), συνεκμετάλλευση τοῦ Αἰγαίου. Θὰ θέλαμε νὰ ἐλπίζουμε ὅτι κανένας ἕλληνας πρωθυπουργὸς δὲν θὰ δεχόταν κάτι τέτοιο. Ὡστόσο, ἡ πίεση ποὺ θὰ δεχτεῖ, νὰ ἀφήσει ἀπροστάτευτα τὰ νησιὰ γιὰ χάρη τῆς ἐναντίωσης στὴν Ρωσία, μόνο μὲ δημόσια καταγγελία της στοὺς Ἕλληνες πολίτες θὰ μποροῦσε νὰ ἀντιμετωπιστεῖ ἐπιτυχῶς.
Ἂν ἡ Ἑλλάδα ἅρπαζε τὴν εὐκαιρία τῆς καταγγελίας τῆς ρωσικῆς εἰσβολῆς γιὰ νὰ διακηρύξει τὴ δίκαιη ἐχθρότητά της στὴν Τουρκία κ.λπ., ζητώντας μαξιμαλιστικοὺς στόχους (κυρώσεις ἐναντίον της ἀπὸ τὸ ΝΑΤΟ, ἐπιβολὴ κυρώσεων ἀπὸ τὴν ἴδια) ποιὸς θὰ ζητοῦσε τότε ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα νὰ τὰ βρεῖ μὲ τὴν Τουρκία ἄμεσα καὶ χάριν τοῦ ἀντιρωσισμοῦ; Σὲ κάθε περίπτωση, ἐὰν ἡ Ἑλλάδα φώναζε, θὰ τῆς ζητοῦσαν πολὺ λιγότερα.
Χρονογραφίες 