Category Archives: βυζαντινή τέχνη

Ἅγιος Δημήτριος Πέκιου, Κοσσυφοπέδιο, περὶ τὸ 1317: Ἅγιοι Κοσμᾶς καὶ Δαμιανός. Θυμᾶμαι ποὺ μὲ πήγαινε ἡ μάνα μου στὴν ἐκκλησία στὰ Κάστρα. Εἶχε καὶ πανηγύρι ἀπέξω, καὶ παίρναμε παιχνίδια. Ἡ γιαγιά μου, πάλι, νόμιζε ὅτι εἶναι ἡ ἁγία Ἀνάργυρη. Ἐρασμιακὰ … Συνέχεια →

Μεγαλύτερη ἀνάλυση

Σίγουρα, ὁ Χριστὸς συγκατατίθεται στὸ νὰ στέφει ρῆγες καὶ στὶς βαρβαρικὲς φυλές, προκειμένου νὰ ἐγκατασταθεῖ ἔστω μιᾶς κάποιας λογῆς τάξη καὶ νὰ μὴν τρῶνε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον στὶς χῶρες τους, καὶ νὰ ἀρχίσουν νὰ ζοῦν μὲ κάποιας λογῆς ἠρεμία … Συνέχεια →

Πηγή

Πιθανότατα χτίστηκε ἐνόσω ἡ περιοχὴ ἦταν βυζαντινή (12ος αἰ.), ἐνῶ οἱ τοιχογραφίες εἶναι στὰ ἑλληνικά. Γιὰ τοὺς Βούλγαρους εἶναι «τὸ κάστρο τοῦ Ἀσέν», βούλγαρου ἡγεμόνα τοῦ 13ου αἰ.

Μπορεῖ ἐμεῖς νὰ λέγαμε τὸ τελευταῖο μας ΟΧΙ, στὴν Ἁγία Σοφία ὅμως τὴν ἴδια χρονιὰ καθαρίζονταν τὰ ψηφιδωτά. Μὲ ἔγχρωμο φίλμ, σοφά, ὅπως τοὺς πρέπει.

Τυνησία Ἰορδανία

Σινά, 12ος αἰώνας. Ἐδῶ καὶ σὲ μεγάλη ἀνάλυση

Ὅταν σοῦ ἔρχεται ἡ ἄγρια ἐπιθυμία νὰ κατεδαφίσεις στανικῶς ὅλη τὴ σημερινὴ Θεσσαλονίκη καὶ νὰ τὴ σκάψεις ἕως τὸ βάθος τῆς Ἁγίας Σοφίας, τῆς Παναγίας Χαλκέων, τῆς βυζαντινῆς Ἐγνατίας: (φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν)

Qasr Libya, 50 χλμ. δυτικὰ τῆς Κυρήνης. Παλιὰ πόλη, τὴν ξαναέκτισε ὁ Ἰουστινιανὸς δίνοντάς της τὸ ὄνομα τῆς συζύγου του. Ψηφιδωτὰ τοῦ 6ου αἰ.   Ὁ Φάρος τῆς Ἀλεξάνδρειας:   Πρόσοψη κτηρίου, ἴσως τῆς ἐκκλησίας:   Πάνας:   Κασταλία, προσωποποίηση … Συνέχεια →

Cartoons χαρακτήρισαν διάφοροι κωμικοὶ (ὄχι ἐπαγγελματίες) τὰ εἰκονογραφημένα χειρόγραφα τοῦ Σκυλίτζη. Βεβαίως, τὸν 12ο αἰ. ἡ βυζαντινὴ κυριαρχία στὴ Σικελία, ὅπου εἰκονογραφήθηκε ὁ Σκυλίτζης, εἶχε τερματιστεῖ ἤδη 2-3 αἰῶνες. Ἦταν μιὰ ἐκτὸς Βυζαντίου περιοχή, ἐννοῶ καλλιτεχνικὰ ἀποκομμένη. Σὲ κάθε περίπτωση, … Συνέχεια →

Στὶς δυτικὲς ἀναπαραστάσεις τῆς εἰσόδου στὰ Ἱεροσόλυμα, ὁ Χριστὸς φαίνεται νὰ κάθεται σὰν καβαλάρης πάνω στὸν γάιδαρο, μὲ κάθε πόδι του σὲ διαφορετικὴ πλευρὰ τοῦ ζώου. Τὸ μοτίβο αὐτὸ προέρχεται ἀπὸ τὴν αὐτοκρατορικὴ εἴσοδο τοῦ θριαμβευτῆ αὐτοκράτορα (adventus). Ἀντίθετα, στὶς … Συνέχεια →

7ος αἰ. μ.Χ. Ἴσως ἀπὸ τὴ Μικρασία Πηγή

Ἐδῶ.

Ἐκκλησία τοῦ 500 μ.Χ.     Πηγή    

Ἐδῶ, σὲ πολὺ καλὴ ἀνάλυση. Νὰ κάναμε κι ἐμεῖς τέτοια.  

    ,       Ἡ κοροϊδία σὲ βάρος τῆς Παναγίας εἶναι πράξη χειρότερη ἀπὸ τοὺς μπαμποῦλες «σατανιστὲς ροκάδες». Ὡστόσο, εἶναι πολὺ πιὸ εὔκολο γιὰ τοὺς ὀργανωσιακοὺς ψευδοταλιμπὰν νὰ κουνήσουν τὸ σκιάχτρο τοῦ τρομακτικοῦ Σατανιστῆ παρὰ τοῦ ἐγχώριου πρὸς … Συνέχεια →

Στὴν Τραπεζούντα, στὸ τζαμὶ τῆς Κατάκτησης (Fatih Cami), ποὺ εἶναι ἡ ἐκκλησία τῆς Παναγίας Χρυσοκεφάλου    

Διαφορὲς σὲ ἔργα ποὺ ἀπέχουν τέσσερεις αἰῶνες  

Στὴν θαλάσσια πύλη τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου, μονόγραμμα τοῦ Ἰουστινιανοῦ. Φωτογραφία τοῦ 1937. Καταστράφηκε τὸ 2000 ἀπὸ θησαυροθῆρες. Κι ὅμως, καὶ γι’ αὐτὰ πολεμήσαμε. Κάποτε.

Πρὸς τὴν ἐξορία: Κάτω, ὁ καθαρισμὸς τῆς ψηφιδωτῆς εἰκόνας τοῦ Χρυσόστομου στὴν Ἁγία Σοφία, 1940-1950:

Ἢ cod. theol. gr. 31 τῆς αὐστριακῆς ἐθνικῆς βιβλιοθήκης. Χειρόγραφο τοῦ α’ μισοῦ τοῦ 6ου αἰ., μὲ προέλευση τὴ Συρία. Σώζεται, σήμερα, τὸ ἕνα τέταρτο περίπου τοῦ ἀρχικοῦ κειμένου καὶ τῶν εἰκόνων. λεπτομέρεια:

Ἢ Codex Purpureus Rossanensis. Χειρόγραφο τῆς Ὕστερης Ἀρχαιότητας (6ος αἰ.). Ὀνομάζεται ἔτσι ἐπειδὴ φυλάσσεται στὴν πόλη Rossano τῆς Ἰταλίας. Περιέχει ἑλληνικὰ κείμενα τοῦ Κατὰ Μᾶρκον καὶ Κατὰ Ματθαῖον. Παρακάτω, ἡ ἀνάκριση τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὸν Πιλᾶτο. Προσοχή, ὅμως. Ἐπειδὴ οἱ … Συνέχεια →

16ος αἰ.

12ος αἰώνας

Τρία κινέζικα ιδεογράμματα σὲ στρατιῶτες ἀπεικονιζόμενους στὸ Γεράκι Λακωνίας, στὴν ἐκκλησία τοῦ Ἰωάννη Χρυσόστομου, ἀπὸ τὸν 12ο-13ο αἰώνα. Ἡ σημασία τους: «μέγας», «ὑψηλός», «ἔξοχος», «ἐπιβλητικός» Πηγή

Εκφράσεις Εξουσίας. Η εικόνα του πολιτικού ανδρός από τον Περικλή ως τον Θεοδόσιο Β’ Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας διοργανώνει Έκθεση με τίτλο «Εκφράσεις Εξουσίας. Η εικόνα του πολιτικού ανδρός από τον Περικλή ως τον Θεοδόσιο Β΄». Τα εγκαίνεια της Έκθεσης … Συνέχεια →

Ψηφιδωτὸ ποὺ βρέθηκε στὶς ἀρχὲς τοῦ Δεκέμβρη τοῦ 2015 κατὰ τὴ διάρκεια ἐργασιῶν ἀσφαλτόστρωσης στὴ Νίκαια τῆς Μικρασίας.

      Ἀπὸ τὸ πολὺ καλὸ (συλλογικὸ) Ψηφιδωτὰ τῆς Θεσσαλονίκης. 4ος-14ος αἰώνας.    

Μαδηβά Μαδηβά. Προσωποποίηση τοῦ Φθινοπώρου Μαδηβά.   Ρῶμος καὶ Ρωμύλος. Δάπεδο νοσοκομείου, ἀρχὲς τοῦ 6ου αἰ.

Μωσαϊκὸ 120 τ.μ. ποὺ βρέθηκε τὸ 2015 στὰ Ἄδανα μὲ παραστάσεις ζώων καὶ ἑλληνικὸ κείμενο τοῦ προφήτη Ἠσαΐα: Τοτε ο λύκος θα βόσκη μαζή με το αρνί, και η λεοπάρδαλις θα κατοική μαζή με το ερίφιον, το μοσχάριον και ο … Συνέχεια →

  Αὐτὸ ποὺ ξεχωρίζει τὴ ρωσικὴ τέχνη εἶναι τὰ περίεργα γιὰ τοὺς Βυζαντινοὺς χρώματά της. Λαχανί, ἀνοιχτὸ γαλάζιο, πορτοκαλί. Ἐπίσης, φαίνεται ξεκάθαρα ἡ διαφορὰ μεταξὺ τῆς καλύτερης ἀπόδοσης τῶν χαρακτηριστικῶν τοῦ προσώπου στὶς βυζαντινὲς εἰκόνες καὶ σὲ ὅσους Ρώσους ἦταν μαθητὲς Βυζαντινῶν … Συνέχεια →

  ‘A    

Βυζαντινοὶ πολυτελεῖς δίσκοι. Χρειάστηκαν πολλοὶ  Ἄβαροι καὶ Σλάβοι νὰ ρημάζουν τὴ χερσόνησου τοῦ Αἵμου, καὶ –ταυτόχρονα– πολλοὶ Πέρσες νὰ καταστρέφουν πόλεις στὴ Μ. Ἀσία, γιὰ νὰ σταματήσει ἡ παραγωγὴ καὶ νὰ μποῦμε στοὺς Σκοτεινοὺς Αἰῶνες (β’ μισὸ 7ου – ἀρχὲς … Συνέχεια →

Εἶναι γνωστὴ ἡ ἀκράδαντη πεποίθηση ὅλων ὅτι οἱ Βυζαντινοὶ δὲν γελοῦσαν, δὲν τραγουδοῦσαν καὶ δὲν χόρευαν. Αὐτὴ ἡ πεποίθηση δὲν πρόκειται νὰ ἀλλάξει ὅσες ἀποδείξεις φέρει κάποιος γιὰ τὸ ἀντίθετο, ἐρευνητὴς καὶ μή. Γιὰ τὴν ἀδυναμία νὰ ἀλλάξουν τὰ μυαλὰ … Συνέχεια →

Κι ἐγὼ μένω Εὐρώπη. Γενικά, ὅταν λένε Εὐρώπη ἐννοοῦν -ἀποδεχόμενοι πλήρως τὴν εἰκόνα τῆς δυτικῆς Εὐρώπης γιὰ τὸν ἑαυτό της- ἀποκλειστικὰ τὴν δυτικὴ Εὐρώπη, «ἐκεῖ ποὺ τελειώνουν οἱ γοτθικοὶ ναοί». Ἔστω. Ἀλλὰ σ’ αὐτὴν τὴν πετσοκομμένη Εὐρώπη μοῦ ἀρέσει αὐτό: … Συνέχεια →

Πολλοὶ στὴν Ἑλλάδα ἢ τὸ ἐξωτερικὸ ἀναρωτιοῦνται πρὸς τί τὸ μίσος κι ὁ ἀλληλοσπαραγμὸς μὲ τοὺς Τούρκους, καὶ γιατί δὲν ἀναγνωρίζουμε καὶ δὲν σεβόμαστε τὴν τουρκοϊσλαμικὴ κληρονομιὰ καὶ παράδοση στὰ Βαλκάνια. Μεγάλο τὸ ζήτημα. Ἐπιγραμματικά, καὶ χρησιμοποιώντας ἐπιχειρήματα ἀπὸ τὴν … Συνέχεια →

Γιὰ τὶς παραπάνω τοιχογραφίες ἡ Ann Wharton Epstein εἶχε ὑποστηρίξει ὅτι συνιστοῦν ἔνδειξη τοῦ προγράμματος ἐπιβολῆς τοῦ ἐξελληνισμοῦ στὴν περιοχή. Βέβαια, ὅπως εἶναι γνωστό, ἡ περιοχὴ εἶχε ἤδη μεικτὸ πληθυσμό (ντόπιους Ρωμιούς, Ρωμιοὺς ποὺ μετέφερε παλαιότερα ἀπὸ τὴ Λάρισα ὁ … Συνέχεια →

Ψηφιδωτὸ πάνω σὲ ψηφιδωτό. Αἰῶνες πάνω σὲ αἰῶνες.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΒΙΤΗΣ, «ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ» Καθένας πρέπει νά ‘χει Τὴν σκλαβιά του νὰ μάχεται, Ἕνα ἄστοργο καιρὸ νὰ ροκανίζει Τὰ κόκαλά του Καὶ μιὰν ἀγάπη ἀκούραστη Νὰ λαδώνει τὶς κλειδώσεις του. Καὶ μὴ ρωτᾶτε πιὸ πολλά. Μὴν περιμένετε τίποτ’ ἄλλο.