Category Archives: παράδοση

Τώρα πλέον, τὸ χωριὸ θὰ ξαναλέγεται Τσερίτσενα. Θὰ ταιριάζει, δηλαδή, μὲ τὸ γνωστὸ ἠπειρώτικο τραγούδι. Ἡ ἑλληνικότητα τῶν ἡρώων τοῦ ’21 δὲν ἐπηρεαζόταν ἀπὸ τὴ διγλωσσία ὁρισμένων ἐξ αὐτῶν. Μόνο γιὰ ὅποια μέρη ὑπάρχει -ἀδίκως, φυσικά- ζήτημα ἀμφισβήτησής τους (Μακεδονία), … Συνέχεια →

Τὸ πῶς μιὰ λαϊκὴ μέρα χαρᾶς καὶ ἕνα σύμβολο τῆς ἀναγέννησης τῆς φύσης κατάντησε στὸ ἀντίθετό της, πένθιμη «μέρα Μαγιοῦ μοῦ μίσεψες καὶ τώρα ἐσβήστης» καὶ σφιχτὲς γροθιὲς καὶ «μίσος ταξικό» καὶ δόντια ποὺ τρίζουν, εἶναι κάτι ποὺ θὰ ἔπρεπε … Συνέχεια →

Συγκρίνοντας αὐτό: ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ Η΄ ΤΟΥ Γ. ΣΕΦΕΡΗ που κυκλοφόρησαν πριν λίγες ημέρες, υπάρχει ένα εξαιρετικό επίμετρο: μια ανεπίδοτη επιστολή του μεγάλου ποιητή προς τον Ζ. Λορεντζάτο. Διαβάζοντάς την μπορεί να στοχαστεί κανείς ποια είναι η γνήσια Παράδοση ενός έθνους … Συνέχεια →

Ἀπὸ τὶς πιὸ ὡραῖες ἠχογραφήσεις μὲ τραγούδια τῶν περιοχῶν αὐτῶν. Δίνουν κι ἕνα μέτρο τοῦ ἰδεώδους στὸ ὁποῖο πρέπει νὰ ἐπανέλθει ἡ ἑρμηνεία τοῦ προνεοτερικοῦ μουσικοῦ πολιτισμοῦ μας. Γιὰ ὅσους ἀντιπαθοῦν τὴν καθαρολογία, μόνο ἐὰν ἡ παράδοση στὴ σωστή της … Συνέχεια →

Ἀναρωτιέμαι ἐάν, ὅπως τὸ Πρόταγμα στὴν Ἑλλάδα, ὑπάρχουν ἄνθρωποι στὴν Τουρκία οἱ ὁποῖοι ψιλο-εἰρωνεύονται τοὺς Τούρκους ἐθνικοπατριῶτες ποὺ ἔρχονται γιὰ τουρισμὸ στὴ Θεσσαλονίκη ἢ τὰ ἑλληνικὰ νησιά, καθὼς καὶ τοὺς Τούρκους ἐθνικοπατριῶτες τῶν μικρασιατικῶν παραλίων ἢ τῆς Ἁδριανούπολης, οἱ ὁποῖοι … Συνέχεια →

Γκρέμισαν ἄλλο ἕνα παλιὸ σπίτι στὴ γειτονιά μου. Ὑποθέτω ὅτι κάθε φορὰ ποὺ γκρεμίζεται ἕνα σπίτι, καὶ προτοῦ γκρεμιστεῖ, οἱ ἰδιοκτῆτες ἢ οἱ γκρεμιστὲς ἀρχιτέκτονες δὲν ἐκπληρώνουν τὸ ἐλάχιστο ἀπαραίτητο πολιτισμικὸ καθῆκον: Νὰ καταγράψουν λεπτομερῶς τὸ ἀρχιτεκτονικὸ σχέδιο, τὶς κατασκευαστικὲς … Συνέχεια →

Ο Συντηρητικός έχει ένα συγκεκριμένο σύστημα αξιών, στο οποίο πρώτα ιεραρχεί την φυσική υπόσταση του συλλογικού υποκειμένου, μετά την ταυτότητα του υποκειμένου αυτού και μετά ασχολείται με την οικονομία. Δεν θεωρεί την οικονομία ως το κέντρο της ζωής, όπως κάνει … Συνέχεια →

– Πότε ἄρχισε κι ἄκμασε ἡ λόγια λογοτεχνία σὲ δημώδη γλώσσα στὸ Βυζάντιο; – Ὅταν ἄρχισε τὸ κράτος νὰ καταρρέει. Στὰ τελευταῖα τῆς παλιᾶς του κοσμοκρατορίας. Κομνηνοὶ καὶ βάλε. Ὁ Toynbee εἶχε πεῖ τὸ ἐκπληκτικό (σχολιάζοντας τὸν Ράνσιμαν, ὁ ὁποῖος … Συνέχεια →

Μόνο γιὰ ὅσους ἀντέξουν, βέβαια. Σὲ ἀπάντηση αὐτοῦ τοῦ ἄρθρου. Τὰ μαῦρα καὶ πλάγια δικά μου. Α. Ξεμπερδέψαμε λοιπὸν διὰ τοῦ ἔρωτα μὲ τὴν Ἰρλανδέζα στὸ ξωκλήσι μὲ τὰ ἄλλα. Ἀφοῦ ὁ Ἀποστολίδης τόλμησε κι ἔκανε τέτοια κριτική, φῶς φανάρι … Συνέχεια →

Μὲ ἀφορμὴ αὐτό. Θὰ ἦταν καλύτερα νὰ ὑπῆρχαν ἀντεπιχειρήματα π.χ. γιὰ τὸ πῶς ὁ Παλαμᾶς δὲν ἐμπνέεται καὶ δὲν μιλᾶ γιὰ τοὺς Γερμανοὺς καὶ τὸ νεκρὸ Θεό τους ἀλλὰ ἀπὸ / γιὰ τοὺς Ἕλληνες καὶ τὸ «κρύο τῆς ἀθεΐας», παρομοίως … Συνέχεια →

Γιὰ τὴ παρακμὴ τῆς Ἑλλάδας καὶ τὴν ἀσήμαντη συνεισφορά της στὸ εὐρωπαϊκὸ πολιτιστικὸ γίγνεσθαι ἔχει κάνει λόγο ὁ Κονδύλης ἐξαιρώντας τὴν ποίηση: Ἡ νεώτερη Ἑλλάδα τίποτε δὲν προσέφερε στὴ θεωρητικὴ σκέψη ἢ στὸν τεχνικὸ πολιτισμό. Ὅσα λέει γιὰ τὸν Νεοελληνικὸ … Συνέχεια →

Κι ἀλλοῦ γίνονται αὐτά. Μὲ μιὰ διαφορά: Στὴ Δύση, ὑπάρχει ἕνα σκληρὸ ὑπόστρωμα φεουδαρχίας, ποὺ ἔχει γίνει πολιτισμικὴ δεύτερη Φύση -γι’ αὐτὸ καὶ ὑφίσταται ἡ τόσο ἔντονη καὶ μηδέποτε ὑποχωρούσα (παρὰ τὴν κυρίαρχη μαζικοδημοκρατικὴ κινητικότητα) μυθολογία περὶ «Ἀπελευθέρωσης». Ἀντίθετα, στὴν … Συνέχεια →

Μ’ ἐντυπωσιάζουν πολὺ οἱ ἄθρησκοι φιλανατολίτες Δεξιοί. Ἀφοῦ ἀπαρνήθηκαν (ἐκ γενετῆς, οἰκογενειακά, ἢ συνειδητά, ὅταν μεγάλωσαν) τὴ θρησκεία ὡς ψέμα ἢ ἀπάτη ἢ ὡς ἄχρηστο (γιὰ τοὺς ἴδιους) ἀπολίθωμα, καὶ δυτικοποιήθηκαν, ἔπειτα τοὺς πιάνει ἡ πολιτισμικὴ νοσταλγία. Αὐτὴ ὅμως διοχετεύεται … Συνέχεια →

In his Die Geburt der Tragodie aus dem Geist der Musik (‘The Birth of Tragedy out of the Spirit of Music’) Friedrich Nietzsche traces the decline of ancient tragedy both to an increasing dominance in rational thought and theoretical contemplation … Συνέχεια →

Δυὸ παραμύθια μὲ ὄνειρα καὶ κοινὴ δομὴ μοῦ ἔκαναν ἐντύπωση. Τὸ ἕνα εἶναι ἀπὸ τὴ Βόρεια Ἀφρική, τὸ ἄλλο ἀπὸ τὸ χωριό μου. Στὸ πρῶτο, τρεῖς μουσουλμάνοι μαθητευόμενοι ἀσκητὲς ποὺ μαγείρευαν ἕνα κομμάτι κρέας γιὰ κακή τους τύχη ἀναγκάζονται νὰ … Συνέχεια →

Ἀρχαῖος ναὸς ἢ ταφικὸ μνημεῖο ποὺ ἔγινε ἐκκλησία. Μερικοὶ τὸ βλέπουν ὡς συνέχεια Ἀρχαιότητας – Χριστιανισμοῦ (ἱερότητα τοῦ τόπου), ἄλλοι ὡς χριστιανικὴ ἐπιθετικότητα κατὰ τῶν Ἑλλήνων (ἰδιοποίηση ξένου καὶ ἐχθρικοῦ κατὰ τὰ ἄλλα πολιτισμοῦ). Προφανῶς, καὶ οἱ δυὸ τύποι ἑρμηνεῖας … Συνέχεια →

ἀρχεῖο Ε.Λ.Ι.Α. κ.ἄ. Θεσσαλονίκη:   Σκόπελος: Κοζάνη, ἐσωτερικὸ ἀρχοντικοῦ: Ὕδρα: Σκιάθος: Ἕνα ἀπὸ τὰ δράματα τοῦ νεοέλληνα ἀρχιτέκτονα εἶναι ὅτι κατανοεῖ ὡς «χωριάτικα» τὰ ἀστικὰ σπίτια τῶν νεοελληνικῶν πόλεων καὶ κωμοπόλεων. Τὰ σπίτια τῶν ἀστῶν π.χ. τῆς Καστοριᾶς, οἱ ὁποῖοι … Συνέχεια →

1972:   Ὧρες ὧρες ἀναρωτιέμαι ἂν οἱ μεγάλοι νεοέλληνες ἀρχιτέκτονες καὶ οἱ σημερινοὶ φοιτητὲς καὶ καθηγητὲς τῶν ἀρχιτεκτονικῶν σχολῶν κάνουν ἐπιστημονικὲς βόλτες στὰ χωριὰ καὶ τὶς κωμοπόλεις, ἢ ἂν ἔχουν δεῖ καμμιὰ φωτογραφία σὰν τὶς παραπάνω. Τείνω νὰ πιστεύσω ὅτι … Συνέχεια →

Χαμένη ἑλληνικὴ ἀρχιτεκτονική παράδοση.  

Στὰ παλιά, καλὰ χρόνια πρὸ τοῦ 2010 (τὸ 2005) εἶχε κυκλοφορήσει ἕνα κείμενο μὲ τίτλο «Ἐθνολαϊκισμὸς καὶ Θεσσαλονίκη». Τὸ κείμενο ἔκανε ἐντύπωση, κυρίως γιὰ τὴν λέξη «ἐθνολαϊκισμός», ἡ ὁποία τότε εἰσήχθη στὴν Ἑλλάδα καὶ ἡ ὁποία ἔκτοτε εἶναι ἡ ἀγαπημένη … Συνέχεια →

Λεπτομέρειες (μὲ φωτογραφίες). Προηγουμένως: Ὅπως γράφεται: Η ιδιότυπη διάρθρωση των όψεων του μνημείου της Καστάνιας, άγνωστη εν γένει στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική, φαίνεται ότι εμπνέεται από τους φημισμένους αριστοκρατικούς οίκους της μέσης και της ύστερης βυζαντινής περιόδου, στις όψεις των οποίων … Συνέχεια →

Ἡ Καθημερινή, βοηθώντας κι αὐτὴ στὴν ἀποδόμηση τοῦ μόνου θεσμοῦ ποὺ ἔχει μείνει ὄρθιος ἀκόμη στὴν Ἑλλάδα τῆς κρίσης, τῆς οἰκογένειας, σὲ δύο ἄρθρα ὀδύρεται γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι στὸ σύνολο τῶν εὐρωε:νωσιακῶν χωρῶν ἡ Ἑλλάδα εἶναι πέμπτη ἀπὸ τὸ … Συνέχεια →

Μὲ αὐλή. Μὲ ψηλοὺς τοίχους ποὺ ἀποκλείουν τὴ θέα τῶν περαστικῶν στὴν αὐλή. Τὰ παράθυρα κοιτοῦν στὴν αὐλὴ καὶ ὄχι πρὸς τὰ ἔξω. (Τὸ βίντεο κάνει λάθος, ἐδῶ.) Οἱ ἐργασίες (μαγείρεμα) γίνονται στὴν αὐλή. Ἂν σὲ μερικοὺς θυμίζει τὰ ἑλληνικὰ … Συνέχεια →

Ὁ Μεταξᾶς τὸ 1938 διέταξε νὰ ἀποχρωματιστοῦν τὰ σπίτια τῶν Κυκλάδων καὶ νὰ βαφτοῦν ὅλα ἄσπρα, μὲ ἀσβέστη, ἔπειτα ἀπὸ τὶς συμβουλὲς ἑνὸς διάσημου δυτικοῦ ἀρχιτέκτονα, τοῦ φιλοχιτλερικοῦ Le Corbusier. Ἡ πραγματικότητα εἶναι ὅτι τὰ σπίτια τῶν Κυκλάδων ἦταν βαμμένα … Συνέχεια →

Οἱ ἀρχιτέκτονες ποτὲ δὲν ἔψαξαν γιὰ τὸ ἑλληνικὸ ἀστικὸ σπίτι, ποτὲ δὲν τὸ μιμήθηκαν ἐπίμονα (γιὰ νὰ ἔχουν δικαίωμα νὰ τὸ ξεπεράσουν προσθέτοντας καινοτομίες). Οἱ χαμουτζῆδες χαρακτήριζαν τούρκικο ὁτιδήποτε παλαιότερο τοῦ Ὄθωνα. Πέρα ἀπὸ τὰ νεοκλασσικά, τὰ ἄλλα ἦταν τούρκικα. … Συνέχεια →

Εὐτυχῶς, αὐτὸς πέθανε νωρίς. Πηγή Στην κωμόπολη της Αλάνια (αρχαίο Κορακήσιον) στην επαρχία της Αττάλειας, τα ξενοδοχεία «χαλάλ» προσφέρουν χαλί προσευχής σε κάθε δωμάτιο, χωριστές πισίνες και οργανωμένες παραλίες για άνδρες και γυναίκες, καθώς και κοινόχρηστους «μεικτούς» χώρους για οικογένειες. … Συνέχεια →

Πηγή Ο μαγεμένος Μάης Η Πρωτομαγιά ανοιξιάτικη γιορτή, πολύ πριν γίνει εργατική γιορτή, κοντά πάντοτε στο Πάσχα, συνδυάζει αρχέγονα λατρευτικά στοιχεία που σχετίζονται με τη λατρεία των νεκρών (Λεμούρια, Ροζάρια) και την αναγέννηση της φύσης. Θεωρείται παρετυμολογικά ευνοϊκή για τα … Συνέχεια →

καὶ φυγέτωσαν γρήγορα γιὰ τὴ μαγειρίτσα, ἕνεκεν τῆς νηστείας ποὺ δὲν ἔκαναν (ἀποφασιστικὴ παρέμβαση δῆθεν «ψαγμένων»: «Σημασία ἔχουν τὰ ἐξερχόμενα» [γιὰ τὰ ὑπόλοιπα; «στὰ παλιά μας τὰ παπούτσια»]. Αὐτοὶ ποὺ δὲν ἔκαναν οὔτε τὸ ἕνα οὔτε καὶ τὸ ἄλλο).

Ἡ Δύση δὲν ἤθελε, ἐν τέλει, τὶς εἰκόνες. Τῆς φαινόταν, ἐν τέλει, μὴ ρεαλιστικές. Ἔτσι, ἀφοῦ μᾶς ἔπρηξε γιὰ τὸν πρωτογονισμὸ τῶν εἰκόνων μας, 500 χρόνια μετὰ ἀνακάλυψε τὸν κινηματογράφο, καὶ μᾶς ἔπρηξε τὰ συκώτια μὲ τὸ σινεμά, ποὺ εἶναι … Συνέχεια →

Καπετὰν Λούκας

Αὐτογελοιοποίηση καὶ φοβία, ἐνῶ τὸ παλιὸ καὶ τὸ καινούργιο μποροῦν κάλλιστα νὰ συνυπάρχουν. Κι ὅσο περισσότερο κρατᾶς τὸ παλιὸ καὶ κρατιέσαι ἀπὸ αὐτό, τόσο πιὸ ἄνετα ἀντιμετωπίζεις τὸ νέο. Αὐτὸ δὲν εἶναι μεταμοντέρνο οὔτε ἀναπλήρωση κ.λπ. Εἶναι κάτι ποὺ ἰσχύει, … Συνέχεια →

1.  Ἑβραῖοι. Ἕνα ἀπὸ τὰ ἀγαπημένα πρόσωπα τοῦ τουρκοκρατούμενου Ἑλληνισμοῦ γιὰ ἀντισημίτες καὶ (ἑλλην)ορθοδοξοφάγους εἶναι ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός. Οἱ μὲν ψάχνουν δικαιολογίες γιὰ τὸν ἔμπρακτο ἀντιεβραϊσμό τους, δηλαδὴ γιὰ διώξεις. Οἱ δὲ ψάχνουν παραδείγματα γιὰ νὰ ἀποδείξουν ὅτι ἡ … Συνέχεια →

Γιῶργος Μεϊντανᾶς Κι ἐπειδὴ ὁ Συ-σωλήνας μᾶς τὰ χάλασε, νά καὶ ἡ Μηττάκη:

Δὲν ξέρω γιατί δὲν μοῦ ἄρεσε ὁ Σαββόπουλος ποτέ. Δὲν μοῦ ἄρεσε. Ἡ φωνή του; Ἡ ροκ-δημοτικὴ μουσική του, ποὺ δὲν ἐκσυγχρονίζει τὴν παράδοση (ὅπως καὶ κάθε τὶ ποὺ τὴν ἀναμειγνύει μὲ Δύση) καὶ δὲν τὴ βρίσκω πρωτοποριακή (δὲν μ’ … Συνέχεια →

«Προκαλώ τον οποιονδήποτε να μου βρει θεολογική τεκμηριώση της σύνδεσης της ελληνικής παράδοσης με την Ορθοδοξία» Ὅταν ἡ νεορθόδοξη-γιανναρικὴ «προσέγγιση» τῆς Ὀρθοδοξίας τελικὰ λέει ἀκριβῶς τὰ ἴδια μὲ τὸν Ἰουλιανὸ καὶ τὸν Νεοπαγανισμό. Ἡ τελευταία λέξη τῆς ὀρθόδοξης θεολογικῆς ἔρευνας, λέμε. … Συνέχεια →

2 ἄθεα Πάσχα Ἦταν τῆς μοίρας μου γραφτὸ στὰ παιδικά μου χρόνια καὶ στὰ μεταγενέστερα νὰ τρώω στὴ μάπα τὰ ἄθεα Πάσχα, δηλ. νὰ κάνω Πάσχα μὲ ἄθεους ἢ ἄθρησκους. Κατὰ τὰ παιδικά μου χρόνια, ἐρχόταν στὸ χωριὸ τὴν Κυριακὴ … Συνέχεια →

Πολὺ μελάνι καὶ πολλὰ ΜΒ ἔχουν σπαταληθεῖ γιὰ τὸν προσδιορισμὸ τοῦ βαθμοῦ ἐκχριστιανισμοῦ τῶν Ἑλλήνων, ἐννοεῖται τοῦ βαθμοῦ ποὺ ὑπῆρχε πρὸ τῆς μεταπολεμικῆς καὶ μεταπολιτευτικῆς βοθροποίησης καὶ ἀνωμαλίας. Τὸ φάσμα κυμαίνεται ἀπὸ τοὺς ὁπαδοὺς τῆς ὕπαρξης «κρυπτοεθνικῶν» κι ἐκείνους ποὺ … Συνέχεια →

Τοῦ Χάλαρη. Θυμᾶμαι ποὺ κάποιος ἁπλὸς ψάλτης ἐξέφραζε τὴν δυσαρέσκειά του γιὰ διάφορα κακὰ ποὺ ἔβρισκε στὴ βυζαντινὴ μουσικὴ τοῦ Χάλαρη. Δὲν ξέρω ἀπὸ μουσικές, ἀλλὰ ἡ κριτική του μοῦ φάνηκε μέσα στὰ ὅρια τοῦ φθόνου. Μήπως γιατὶ κακῶς διαισθάνθηκε … Συνέχεια →

Ο βαθμός αισθητισμού και έλλειψης σχέσης με την πραγματικότητα του μεταμοντέρνου Έλληνα βρίσκεται στην υψηλή θέση που έχουν οι διακοπές στη ζωή του και δη η αναπαράσταση των αιγαιοπελαγιτικών νησιών ως αντιπροσωπευτική της Ελλάδας. Η περιπέτεια όπως έλεγε ο Simmel … Συνέχεια →

Πόσο ἐπίκαιρο.

  Όλα τα δωδεκάνησα στέκουν αναπαμένα κι η Πάρος η βαριόμοιρη στέκεται αποκλεισμένη. Κι όσοι την ξεύρουν κλαίουν την κι όλοι τηνε λυπούνται, Μα σαν την κλαίγ’ η Δέσποινα κανείς δεν τήνε κλαίγει: «Πάρο, και τι σου ωργίστηκεν αυτός ο … Συνέχεια →

Θὰ περίμενε κανεὶς ἀπὸ τὰ παιδιὰ αὐτὰ νὰ ἀντιπαθοῦν τὴν ἑλληνικὴ λόγια μουσικὴ παράδοση (καὶ τέτοια εἶναι ἐκτὸς ἄλλων ἡ βυζαντινὴ ἐκκλησιαστικὴ μουσική) καὶ νὰ μὴν τὴν ἐντάσσουν στὶς ἑρμηνεῖες τους. Ἀλλὰ κάτι τέτοιο δὲν γίνεται. Ἀπὸ ὅσο ἔχω ἀκούσει, … Συνέχεια →

Ἀντίθετα πρὸς τὴν αὐτοεκπληρούμενη προφητεία τῶν ἐχθρῶν τῆς παράδοσης, πὼς οἱ φίλοι τῆς παράδοσης εἶναι πολιτικὰ συντηρητικοί (μαζὶ μ’ αὐτοὺς κι οἱ καλλιτέχνες φίλοι τῆς παράδοσης, οἱ ὁποῖοι θεωροῦνται ἀπὸ τοὺς ἐχθροὺς τῆς παράδοσης ὡς ἐθνικιστὲς κι ὄχι καλλιτέχνες), ὁ … Συνέχεια →